چگونه به سگ مسموم کمک کنیم؟

مواد زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث مسمومیت در سگ‌ها شوند: از گل‌ها و گیاهان مختلف در آپارتمان و بیرون گرفته تا داروهای انسانی تا برخی از مواد خوراکی مانند انگور و کشمش و آووکادو تا مواد شوینده تا موادی که برای محافظت در برابر کنه‌ها و کک استفاده می‌شوند تا حلال‌ها و تمیز کننده‌ها و آفت‌کش‌ها وغیره... و صد البته سمومی مانند مرگ موش که توسط مردم نابکار و بی‌وجدان با غذا مخلوط و در محیط‌های مختلف پخش می‌شوند تا قربانی بگیرند، اتفاقی که متاسفانه در کشور ما بسیار می‌افتد و جان حیوانات بیخانمان زیادی را می‌گیرد.

روش مقابله با هر نوع مسمومیت بسته به نوع و ترکیب مادهٔ سمی و سن، نژاد، وضعیت و تاریخچهٔ حیوان و همچنین، مدت زمانی که از مصرف مادهٔ سمی گذشته است متفاوت است. بنابراین، درست‌ترین کار هنگام مواجهه با حیوانی که یک مادهٔ سمی را خورده است، رساندن فوری او به کلینیک دامپزشکی است (اگر مادهٔ سمی که خورده شده است هنوز در دسترس است، آن را هم با خودتان ببرید). اگر امکان رساندن سریع حیوان به کلینیک را ندارید، با یک دامپزشک تماس بگیرید و شرایط را شرح دهید یا بهتر از آن، حیوان را به صورت ویدیویی به دامپزشک نشان دهید. دامپزشک تصمیم خواهد گرفت که آیا با توجه به وضعیت حیوان و نوع مادهٔ سمی لازم است کاری کنید حیوان استفراغ کند یا نه.

توجه کنید که استفراغ حیوان در همهٔ شرایط به نفع حیوان نیست. این بستگی به نوع مادهٔ سمی و وضعیت و نژاد سگ دارد. بنابراین همیشه نظر دامپزشک باید لحاظ شود ولی در صورتی که سگ بیخانمانی را دیدید که مسموم شده است و امکان رساندن او به دامپزشک یا حتی تماس با دامپزشک وجود ندارد و سگ در خطر مرگ است، شاید بهتر است این ریسک را بکنید و سعی کنید کاری کنید که سگ استفراغ کند.

استفاده از آب‌اکسیژنهٔ ۳ درصد برای ایجاد استفراغ در سگ‌ها

برای کمک به استفراغ سگ می‌توانید از هیدروژن پراکسید یا همان آب‌اکسیژنهٔ ۳ درصد تازه و تاریخ نگذشته استفاده کنید. برای این کار به سگ‌ها با جثهٔ کمتر از ۲۵ کیلوگرم به ازای هر ۲٫۵ کیلوگرم وزن سگ، یک قاشق مرباخوری آب‌اکسیژنه بخورانید و به سگ‌های بالای ۲۵ کیلوگرم کلاً ۳ قاشق غذاخوری آب‌اکسیژنه بخورانید. اگر تا ۱۵ دقیقه سگ استفراغ نکرد، یک بار دیگر به همین مقدار آب‌اکسیژنه به او بخورانید. اگراین کار باز هم موفقیت‌آمیز نبود، دیگر این کار را تکرار نکنید چون نتیجه‌ای نخواهد داشت و سگ را با مسمومیت دوم و عوارض سنگین‌تری مواجه خواهد کرد.

در هنگام مصرف آب‌اکسیژنه به نکات زیر توجه کنید:

• آب‌اکسیژنه باید تازه باشد و تاریخ مصرف آن نگذشته باشد. در غیر این صورت، نه‌تنها نتیجه‌ای نخواهد داد بلکه جذب بدن خواهد شد و باعث رنج بیشتر سگ خواهد شد.
• غلظت آب‌اکسیژنه باید دقیقاً ۳ درصد باشد. اگر بیشتر باشد می‌تواند باعث استفراغ‌های خونی و بند نیامدن استفراغ شود.
• آب‌اکسیژنه فقط و فقط باید برای سگ‌ها به کار رود و هرگز نباید برای گربه‌ها از این ماده استفاده کرد. هیچ مادهٔ خانگی که به استفراغ گربه‌ها کمک کند وجود ندارد و تنها راه، رساندن سریع گربه به پزشک است.
• به دوز توصیه شده برای سگ‌ها توجه کنید. دادن مقداری بسیار کم‌تر از دوز سفارش شده باعث خواهد شد که سگ استفراغ نکند و آب‌اکسیژنه جذب بدنش شود. در نتیجه بیشتر از آنکه مفید باشد مضر خواهد بود. همچنین، دادن دوزهای خیلی بالاتر می‌تواند سگ را دچار مشکلات جدی معده و غیره کند.
• توجه کنید که اگر مدت زیادی از مصرف مادهٔ سمی گذشته است و سگ دچار حمله شده است یا بسیار بی‌حال است و دیگر واکنش نشان نمی‌دهد، خوراندن آب‌اکسیژنه می تواند قضیه را مشکل‌تر کند (باز هم در این مورد با یک دامپزشک مشورت کنید چون ممکن است این آخرین شانس برگشت حیوان به زندگی باشد ولی از طرف دیگر، نمی‌خواهید به حیوان رنج بیهودهٔ بیشتری بدهید. پس تصمیم‌گیری را بر عهدهٔ دامپزشک بگذارید.)
• برای خوراندن آب اکسیژنه، آن را در یک سرنگ بدون سوزن بریزید، سپس لب‌های سگ را با انگشتان کنار بزنید و آب‌اکسیژنه را از وسط دندان‌های آخر در دهانش بریزید. مراقب باشید حیوان آب‌اکسیژنه را تنفس نکند.
• اگر آب‌اکسیژنه باعث استفراغ شود، ممکن است استفراغ تا ۴۵ دقیقه طول بکشد.
• حتی اگر سگ استفراغ کند، به معنای آن نیست که خطر کاملاً رفع شده است و به احتمال زیاد حیوان مسموم نیاز به سرم‌تراپی یا درمان‌های تکمیلی دیگر دارد. بنابراین، در صورت وجود کلینیک، لازم است حیوان به کلینیک رسانده شود.

توجه کنید که برخی از سایت‌ها و اشخاص مواد خانگی زیادی را برای ایجاد استفراغ در سگ‌ها سفارش می کنند ولی سایت‌های معتبر پزشکی این مواد را امن یا موثر نمی‌‌دانند و فقط آب‌اکسیژنه را توصیه می‌کنند. همچنین، توجه کنید که آب‌اکسیژنه برای سگ‌ها هم بدون عوارض نیست و فقط وقتی که چاره‌ای جز این برای نجات جان حیوان وجود ندارد باید از آن استفاده کرد. در واقع، روش کار آب‌اکسیژنه این است که در معده التهاب ایجاد می‌کند و با این کار باعث استفراغ می‌شود. دامپزشک‌ها برای ایجاد استفراغ در سگ‌ها از داروی امن‌تری به نام آپومورفین (apomorphine) استفاده می‌کنند. این دارو به صورت قرص کوچک هم وجود دارد. این قرص را می‌توان زیر پلک پایین حیوان قرار داد تا به تدریج جذب بدن شود. این دارو به جای ایجاد التهاب در معده، مراکز تهوع در مغز را تحریک می‌کند و باعث استفراغ می‌شود. اگر امدادگر هستید و با سگ‌های بیخانمان زیاد سر و کار دارید، شاید بهتر باشد این دارو را تهیه کنید و از یک دامپزشک بخواهید روش مصرف آن را به شما نشان دهد.

باشد که هر آن کس که رنج دارد، از رنج آزاد شود...

استفاده از زغال فعال برای خنثی کردن مواد سمی باقیمانده در معده و رودهٔ سگ بعد از ایجاد استفراغ

زغال فعال یک پودر سیاه‌رنگ، بی‌بو و بدون طعم است که از مواد دارای کربن مانند چوب یا پوستهٔ آجیل به دست می‌آید. از زغال فعال به عنوان جذب کنندهٔ ناخالصی‌ها و ذرات سمی در تصفیه کننده‌های آب و هوا، فرآیندهای شیمیایی، پروسه‌های پزشکی و تولید محصولات زیبایی (مانند خمیردندان یا ماسک صورت) استفاده می‌شود. زغال فعال هم به صورت پودر و هم به صورت قرص در بازار وجود دارد.

یکی از کاربردهای زغال فعال، مقابله با مسمومیت و اسهال در آدم‌ها و سگ‌هاست. زغال فعال از جذب مواد داخل معده و روده در بدن جلوگیری می‌کند و در نتیجه اگر به موقع مصرف شود می‌تواند از بروز عوارض مسمومیت جلوگیری کند یا آنها را کاهش دهد.

دوز مناسب:

به ازای هر کیلوگرم وزن سگ باید یک میلی‌گرم زغال فعال به حیوان خورانده شود مثلاً اگر وزن سگ ۳۰ کیلوگرم است باید ۳۰ میلی‌گرم زغال فعال به او خورانده شود. برای خوراندن زغال فعال می‌توانید پودر را با آب مخلوط کنید و با یک سرنگ بدون سوزن در دهان سگ بریزید. اگر حیوان هنوز غذا می خورد، می‌توانید پودر را با غذا مخلوط کنید.

توجه کنید که خوراندن زغال فعال به سگ فقط یک اقدام اولیه است و به معنای رفع خطر برای سگ نیست و باید سعی کنید حیوان را در اسرع وقت به کلینیک برسانید. اگر امکان رساندن حیوان به کلینیک وجود ندارد، بعد از دادن زغال فعال به سگ، همچنان به صورت آنلاین با یک دامپزشک در تماس باشید و به توصیه‌های بعدی دامپزشک توجه کنید.

اقدامات اولیه در صورتی که سگ مرگ موش خورده است

استفاده از مرگ موش، یک جنایت محض و غیر قابل توجیه در برابر طبیعت و موجودات زنده است. این سموم نه‌تنها باعث مرگی بسیار عذاب‌آور و دهشتناک برای موش‌ها و جوندگان دیگر می‌شوند، حیوانات دیگر را هم گرفتار و قربانی می‌کنند: سگ‌ها، گربه‌ها و حیوانات دیگری که به طور اتفاقی غذای آلوده به سم را می‌خورند، پستانداران و پرندگان شکاری که موش‌ها و جوندگان آلوده را شکار می‌کنند و حتی گاهی کودکان، قربانی این مواد سمی می‌شوند. در کشور ما متاسفانه حتی برخی از افراد تعمداً اقدام به خوراندن غذای آلوده به مرگ موش به سگ‌ها و گربه‌های بیخانمان می‌کنند.

مرگ موش یک سم بسیار خطرناک و کشنده برای تمام حیوانات است. اگر با سگی مواجه شدید که می‌دانید مرگ موش خورده است، ضروری است که او را بی‌درنگ به کلینیک دامپزشکی برسانید. دکتر دامپزشک با داروهای خاص سگ را به استفراغ وا می‌دارد و بعد به او زغال اکتیو می‌دهد تا اثر مواد سمی باقیمانده در معده و روده را خنثی کند و پس از آن، احتمالاً برای جلوگیری از خونریزی داخلی تا چندین روز ویتامین کا به حیوان تزریق می کند و حتی در صورت لزوم ممکن است خون یک سگ سالم را به بدن سگ بیمار تزریق کند.

اگر سگی را می‌بینید که مرگ موش خورده است یا احتمال می‌دهید که مرگ موش خورده است و امکان رساندن فوری سگ به کلینیک را ندارید، سعی کنید از گروه‌های امداد اینستاگرامی کمک بگیرید و فوری با یک دامپزشک ارتباط برقرار کنید. اگر حتی این هم میسر نیست یا وقت می‌برد، ابتدا با خوراندن آب‌اکسیژنهٔ تازه با غلظت ۳ درصد (مراقب باشد دقیقاً ۳ درصد و تازه باشد) به سگ کاری کنید که سگ استفراغ کند. برای سگ‌های بالای ۲۵ کیلوگرم کلاً ۳ قاشق غذاخوری و برای سگ‌ها با وزن پایین‌تر از ۲۵ کیلوگرم، به ازای هر ۲٫۵ کیلوگرم وزن حیوان، ۱ قاشق مرباخوری آب‌اکسیژنه (مثلاً اگر سگ ۱۵ کیلوگرم است ۵ قاشق مرباخوری) را در یک سرنگ بدون سوزن بریزید، لب‌های سگ مسموم را با انگشتان کنار بزنید و محلول را از طرف دندان‌های آخر در دهانش بریزید. اگر تا ۱۵ دقیقه استفراغ نکرد، این کار را یک بار دیگر تکرار کنید. اگر بار دوم هم نتیجه نداد، دیگر این پروسه را تکرار نکنید. آب‌اکسیژنهٔ ۳ درصد را می‌توانید از داروخانه تهیه کنید.

بعد از استفراغ سگ که ممکن است تا ۴۵ دقیقه ادامه داشته باشد، برای جلوگیری از جذب مواد سمی باقی مانده در معده و روده در خون به او زغال فعال (زغال پزشکی) بخورانید (از داروخانه یا سوپرمارکت تهیه کنید). برای این کار، به ازای هر کیلوگرم وزن سگ به او یک گرم زغال فعال بخورانید.

تاکید می‌کنم که این‌ها فقط اقدامات اولیه‌اند و ممکن است اقدامات زیادی برای نجات سگ لازم باشند. اگر سگی را می‌بینید که به حالت حمله و رعشه رسیده است، احتمالاً برای کارهایی که در بالا گفته شد دیر است. با این حال، با یک دامپزشک تماس بگیرید. شاید بتوانید با اقدامات سریع تحت نظر دامپزشک او را نجات دهید.

منابع

https://www.akc.org/expert-advice/health/how-to-make-a-dog-throw-up/#:~:text=Make%20sure%20you%20have%20a,weigh%20more%20than%2045%20pounds.

https://www.southwestjournal.com/voices/ask-the-veterinarian/2019/01/hydrogen-peroxide-and-dogs/

https://www.petpoisonhelpline.com/uncategorized/home-treatments-for-my-pets-are-they-safe/