- نوشته شده توسط: تالین ساهاکیان
بوتاکس! چه کسی هزینهٔ «زیبایی» شما را پرداخت کرده است؟
این فیلم، موشهایی را نشان میدهد که برای تولید بوتاکس شکنجه و کشته میشوند.
هر سال فقط در شرکتهای آلرگان، مِرز، ایپسِن مجموعاً ششصد هزار موش فقط برای تولید بوتاکس شکنجه و کشته میشوند. این شرکتها بزرگترین تولید کنندگان بوتاکس برای مصارف زیبایی هستند ولی تنها تولید کنندگان آن نیستند. در کشورهای آسیایی هم تولید کنندگان دیگری وجود دارند که آمار حیوانات کشته شده به منظور تست بوتاکس در آنها مشخص نیست.
بوتاکس، نام تجاری بوتلین است که خطرناکترین سمّ شناخته شده است و توسط باکتریهایی به نام «کلستریدیوم بوتولینوم» که در گوشت آلودهٔ کنسروی میتوانند حضور داشته باشند تولید میشود. این سم آنقدر خطرناک است که حتی صد میکروگرم آن میتواند یک انسان را بکشد.
این سم، انتقال سیگنال از عصب به ماهیچه را مختل میکند. در نتیجه، ماهیچه فلج میشود. به این ترتیب، ماهیچههای تنفسی شخصی که بوتاکس وارد بدنش شده است فلج میشوند و شخص خفه میشود. در صورتی که این سم در دوز بسیار پایین مورد استفاده قرار گیرد، میتواند در درمان برخی از بیماریها مانند کژگردنی، انقباض پلکها، هیپرهیدروز، انحراف چشم و میگرن موثر باشد.
از سال ۱۹۹۲ استفاده از این سم برای مصارف زیبایی آغاز شد و در سال ۲۰۰۲ شرکت «آلرگان» موفق شد مجوز تولید آن را به منظور مصارف زیبایی در آمریکا بگیرد و نام تجاری «بوتاکس» را برای آن انتخاب کرد. برای استفاده از بوتاکس، دوز بسیار پایین آن را در تعدادی از ماهیچههای صورت تزریق میکنند. این کار باعث میشود که ماهیچهها برای دو تا شش ماه فلج شوند و چین و چروک صورت که در نتیجهٔ حرکت ماهیچههای صورت نمایان میشوند در این مدت محو شوند. پس از این مدت، عصبها ترمیم میشوند و چین و چروک بر میگردد.
در برخی از کشورها مثل کشورهای اتحادیهٔ اروپا آزمایش روی حیوانات برای تولید مواد آرایشی ممنوع است ولی متاسفانه بوتاکس، مالیدنی نیست، تزریقی است. بنابراین، در دستهٔ داروها دستهبندی میشود و شامل قوانین مربوط به تست داروها میشود نه تست مواد آرایشی. از سوی دیگر، از آنجا که سم بوتلین فوقالعاده قوی است، قانون، تولید کنندگان را موظف میکند که پس از هر دور تولید، نمونههایی از سمّ تولیدی را از نظر درست بودن دوز و میزان تاثیر آزمایش کنند. تا چند سال پیش هر سه تولید کنندهٔ بزرگ بوتاکس، تمام این آزمایشات را روی حیوانات انجام میدادند ولی با فشار چند سالهٔ سازمانهای حقوق حیوانات، شرکتهای «آلرگان» و «مرز» برای ۷۰ تا ۸۵ درصد تستها از روشهای جایگزین مانند آزمایش روی سلولها استفاده میکنند ولی هنوز برای تمام مراحل، روش جایگزین وجود ندارد و قانون، تولید کنندگان را موظف میکند که برای این آزمایشات از حیوانات استفاده کنند. شرکت «ایپسن»، با وجود فشارهای سازمانهای حقوق حیوانات هنوز هم تمام آزمایشات را روی حیوانات انجام میدهد، حتی آزمایشاتی که برای آنها روش جایگزین وجود دارد.
برای آزمایش روی موشها از تستی به نام «متوسط دوز کشنده» یا LD50 استفاده میکنند. در این روش، دوزهای مختلف سم را به گروههایی از موشها تزریق میکنند تا به دوزی برسند که با تزریق آن نصف موشها میمیرند.
این آزمایشات، درد و رنجی ورای تصور را به حیوانات تحمیل میکنند. سم به شکم موشها تزریق میشود. موشها دچار فلجی، مشکلات بینایی و درد شدید میشوند و بعد از سه تا چهار روز رنج بیامان میمیرند.
بدیهی است که هر چه تقاضا برای بوتاکس بیشتر باشد، شرکتهای داروسازی بوتاکس بیشتری تولید خواهند کرد و بعد از هر نوبت تولید، صدها موش را به این درد و عذاب مبتلا میکنند.
سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که بر اساس کدام منطق و طرز فکر، میتوان شکنجه و کشتار این همه حیوان را برای تولید یک محصول زیبایی توجیه کرد؟ بدون شک، مصرف چنین موادی تا زمانی که برای تمام مراحل تولید و تست، روشهای جایگزین بدون شکنجه و کشتار حیوانات وجود داشته باشد، اخلاقی و قابل قبول نیست. به امید آنکه مصرف کنندگان به این مسئله نگاه آگاهانهتر و اخلاقیتری داشته باشند و از ایجاد تقاضا برای بوتاکس و در نتیجه، شکنجه و کشتار حیوانات بیشتر خودداری کنند.