- نوشته شده توسط: تالین ساهاکیان
تغذیهٔ گیاهی برای کودکان
تغذیهٔ سالم نقش مهمی در رشد نوزادان و کودکان و سلامتی آنها در تمام مراحل زندگی بازی می‌کند. به همین دلیل لازم است که والدین، اطلاعات عمومی خود را در مورد تغذیه بالاتر ببرند. تغذیهٔ گیاهی هم از این قاعده مستثنی نیست. بدیهی است که هر نوع تغذیهٔ گیاهی، سالم نیست و مخصوصاً در دورهٔ رشد، لازم است خیلی بیشتر به کافی و مناسب و سالم بودن تغذیه اهمیت بدهیم. این صفحه، چکیده‌ای از مواردی را در اختیار می گذارد که باید برای داشتن یک تغذیهٔ گیاهی یا وگن سالم و کافی و مناسب برای کودکان مورد توجه فرار گیرند.
موضع‌گیری سازمان‌های پژوهشی در مورد تغذیهٔ گیاهی برای کودکان
در سال ۲۰۰۳، آکادمی تغذیه و ٰرژیم‌شناسی آمریکا (Academy of Nutrition and Dietetics یا A.N.D) که بزرگ‌ترین اجتماع از کارشناسان تغذیه در دنیاست و از ۷۲۰۰۰ کارشناس در زمینۀ تغذیه شامل پژوهشگران، کارشناسان داروسازی، پزشکان، پرستاران، دانشجویان و دست‌اندرکاران مدیریت غذا در آمریکا تشکیل شده است و سازمان کارشناسان تغذیۀ کانادا با انتشار مقالۀ مشترکی دیدگاه خود را در مورد تغذیۀ گیاهی و از جمله وگن اعلام کردند . در چکیدۀ این مقاله چنین آمده است:
«این دیدگاه سازمان پژوهش‌های تغذیۀ آمریکا و سازمان کارشناسان تغذیۀ کانادا است که برنامه‌های غذایی گیاهی که خوب تنظیم شده باشند سالم هستند، از نظر تغذیهای کافی‌اند و نقش مثبتی در پیش‌گیری از برخی بیماری‌ها بازی می‌کنند... برنامه‌های غذایی وگن و سایر برنامه‌های غذایی گیاهی برای تمام دوره‌های زندگی از جمله بارداری، شیردهی، نوزادی، کودکی و نوجوانی مناسب‌اند».
در سال ۲۰۰۹، آکادمی تغذیه و ٰرژیم‌شناسی آمریکا در مقاله‌ای دیگر حتی بیشتر از پیش بر دیدگاه خود در مورد تغذیۀ گیاهی و وگن تاکید کرد. در قسمت چکیدۀ این مقاله که در جولای 2009 در مجلۀ رسمی این سازمان منتشر شد چنین آمده است:
«سازمان پژوهش‌های تغذیۀ آمریکا بر این باور است که برنامه‌های غذایی گیاهی و از جمله برنامۀ غذایی وگن، سالم‌اند، از نظر برآورده کردن نیازهای تغذیهای بدن کافی‌اند و می‌توانند نقش موثری در پیش‌گیری و درمان برخی بیماری‌ها داشته باشند. برنامه‌های غذایی گیاهی که خوب تنظیم شده باشند برای تمام افراد در تمام گروه‌های سنی شامل بارداری، شیردهی، نوزادی، کودکی، نوجوانی و همچنین، برای ورزشکاران مناسب اند...»
با این حال، این آکادمی، اعلام کرد تغذیه‌های گیاهی محدود (محدودتر از وگنیسم) مانند خام‌گیاه‌خواری و میوه‌خواری به علت دارا بودن انرژی، پروتئین و برخی ویتامین‌ها و املاح معدنی کم برای نوزادان و کودکان توصیه نمی‌شود. برای آگاهی بیشتر در مورد انواع گیاه‌خواری به این صفحه مراجعه کنید.
سازمان پژوهش‌های تغذیهٔ استرالیا هم همین موضع‌گیری را نسبت به تغذیهٔ گیاهی و وگن به طور عام و تغذیهٔ گیاهی و وگن در دوره‌های خاص مثل بارداری، شیردهی و کودکی دارد. همچنین، سرویس سلامتی ملی بریتانیا بدون هیچ گونه ابراز نگرانی از تغذیهٔ وگن در دوره‌های بارداری و شیردهی، در مورد آن اطلاع‌رسانی کرده است.
تنها سازمان پژوهشی که در ابتدا تا حدودی محافظه‌کارانه نسبت به داشتن تغذیهٔ وگن در دورهٔ بارداری و شیردهی نظر داده بود و مخصوصاً تغذیهٔ وگن را برای این دوره‌ها توصیه نکرده بود، جامعهٔ آلمانی برای تغذیه (DGE) بود. این سازمان، علت محافظه‌کاری خود را چنین بیان کرده بود: «چون با حذف تمام مواد غذایی حیوانی، خطر کمبود مواد غذایی و در نتیجه، خطر مشکلات در سلامتی افزایش پیدا می‌کند» و گفته بود با این حال اگر کسی در دورهٔ بارداری و شیردهی تغذیهٔ وگن دارد، باید به برخی موارد مانند استفاده از مکّمل ویتامین ب ۱۲، آزمایشات منظم خون، داشتن تغذیهٔ مغذی و مقوی و مشاورهٔ کارشناسی توجه کند. لازم به ذکر است که بعد از انتشار این مقاله، حتی این سازمان هم موضع خود را تغییر داد و اعلام کرد منظورش از «توصیه نکردن» این نوع تغذیه به هیچ وجه جلوگیری یا حتی هشدار دادن نبوده است بلکه اشاره به این نکته بوده است که این نوع تغذیه باید با آگاهی انجام شود که البته طرفداران این نوع تغذیه هم منکرش نیستند و همه بدون استثنا بر این باورند که تغذیهٔ وگن، مخصوصاً در دورهٔ بارداری، شیردهی و کودکی باید با آگاهی انجام شود تا مشکلی ایجاد نکند و نتایج مثبت داشته باشد. خوشبختانه دست‌اندرکاران تغذیه‌های جایگزین در آلمان اعلام می‌کنند که امروزه بیشتر زنان وگن کاملاً با آگاهی در زمینهٔ تغذیهٔ وگن در زمان بارداری و شیردهی و کودکی عمل می‌کنند و دلیلی برای نگرانی در این مورد وجود ندارد.
تحقیقات آماری نه چندان مفصل
خوشبختانه جوامعی وجود دارند که نسل در نسل گیاه‌خوار بوده‌اند مثلاً در هند حدود نیم‌میلیون نفر وجود دارند که نسل در نسل گیاه‌خوار لاکتو بوده‌اند یعنی به جز لبنیات از هیچ محصول حیوانی دیگر استفاده نکرده‌اند (نه هیچ نوع گوشت و نه تخم‌مرغ) و می‌توانند به عنوان گواهی برای اینکه بچه‌های گیاه‌خوار لاکتو می‌توانند کاملاً سالم باشند استفاده شوند. با این حال، تحقیقاتی که به طور خاص به کودکان گیاه‌خوار و مخصوصاً کودکان وگن پرداخته باشند زیاد نیستند و تحقیقاتی که در زمینهٔ کودکان وگن وجود دارد بیشتر مربوط به سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ هستند، زمانی که بیشتر والدین اطلاعات کافی در مورد شیوهٔ فراهم کردن یک برنامهٔ غذایی وگن سالم برای کودکان نداشتند. در حال حاضر، در برخی کشورها پروژه‌هایی برای بررسی دقیق وضعیت کودکان گیاه‌خوار و وگن و مقایسهٔ آنها با کودکان همهچیزخوار در جریان‌اند که بیشتر آنها تا چند سال آینده ادامه خواهند داشت.
تحقیقات انجام شده در زمینهٔ کودکان گیاه‌خوار لاکتو-اوو
- بر اساس این تحقیقات، رشد کودکان گیاه‌خوار تقریباً مانند کودکان همهچیزخوار است. معمولاً کودکان گیاه‌خوار به اندازهٔ جزئی سبک‌تر و ریزتر از کودکان همه‌چیزخوارند ولی این لزوماً یک سندروم منفی نیست (منبع ۱ و منبع ۲).
- یک پژوهش در بریتانیا در مورد کودکان پیش‌دبستانی نشان داد که تامین ویتامین آ و ای در کودکان گیاه‌خوار تا حدودی بهتر است. مقدار روی، آهن، ویتامین ب ۱۲ و ویتامین د در خون این کودکان نیز تقریباً در حد کودکان همهچیزخوار بود ولی ذخیرهٔ آهن در بدن این کودکان کم‌تر از کودکان همهچیزخوار بود. این تحقیق نتیجه‌گیری کرد که تغذیهٔ سالم گیاهی برای کودکان ممکن است.
- یک تحقیق دیگر در مورد کودکان گیاه‌خوار بین ۲ تا ۱۸ سال نشان داد ذخایر آهن در بدن این کودکان کم‌تر است و این کودکان بیشتر به کمبود آهن مبتلا می‌شوند. به همین دلیل مهم است که در صورت تغذیهٔ گیاهی، حداقل سالی یک بار میزان هموگلوبین و فریتین خون اندازه‌گیری شود.
- در یک تحقیق دیگر که فقط روی پنج کودک ۲ تا ۱۰ سال گیاه‌خوار انجام شد مشخص شد که این کودکان به اندازهٔ کافی ویتامین ب ۱۲ دریافت نمی‌کنند.
- بر اساس نتایج یک تحقیق دیگر که روی کودکان گیاه‌خوار بریتانیایی بین ۷ تا ۱۱ سال انجام شد، این کودکان در بریتانیا از نظر تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مشکل کم‌تری دارند. اگر چه آهن خون (هموگلوبین) این کودکان کمی کم‌تر از کودکان همهچیزخوار بود، ولی در سطح نرمال قرار داشت. بر اساس این تحقیق، بعضی از کودکان گیاه‌خوار کمبود «روی» داشتند و این تحقیق نتیجه گیری کرده است که در تغذیهٔ گیاهی برای کودکان، باید به روی توجه بیشتری شود.
- در یک پژوهش که روی کودکان گیاه‌خوار ۵ تا ۱۱ سالهٔ لهستان انجام شد، مشخص شد که این کودکان در تامین هیچ یک از مواد معدنی حتی آهن مشکلی نداشتند ولی مقدار ویتامین د این کودکان کم‌تر از کودکان همهچیزخوار بود.
تحقیقات انجام شده روی کودکان وگن
در مورد کودکان وگن فقط دو پروژهٔ تحقیقاتی در بریتانیا و آمریکا انجام شده است که مربوط به سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ هستند، زمانی که اطلاعات کافی در زمینهٔ شیوهٔ داشتن تغذیهٔ وگن سالم وجود نداشت. بر اساس نتایج این تحقیقات، کودکان وگن از نظر رشد و تامین بیشتر ویتامین‌ها و مواد معدنی مثل کودکان همهچیزخوار بودند ولی تعدادی از این کودکان از نظر دریافت انرژی، کلسیم، ویتامین د، ویتامین ب ۱۲ و ویتامین ب ۲ در سطحی پایین‌تر از سطح نرمال بودند. بر اساس این تحقیقات، کودکان وگن فیبر غذایی و اسیدهای چرب اشباع نشدهٔ بیشتر و اسیدهای چرب اشباع شدهٔ کم‌تری دریافت می‌کنند که مزیت محسوب می‌شود. این تحقیقات نشان دادند که کودکان وگن از نظر رشد کمبودی ندارند و در سطح نرمال قرار دارند.
تغذیهٔ گیاهی از زمان تولد تا یک سالگی
در ماه‌های اول زندگی، شیر مادر، بهترین غذا برای نوزاد است. شرط لازم برای داشتن شیر مناسب برای نوزاد آن است که مادر، تغذیهٔ درستی داشته باشد و غذاهای سالم و مقوی و متنوع بخورد. ممکن است نوزاد به برخی از غذاهای خورده شده توسط مادر واکنش منفی نشان دهد و بعد از خوردن شیر دچار دل‌پیچه و مشکلات گوارشی دیگر شود. برای همین مهم است که مادر این الگوها را کشف کند و در صورت لزوم در دورهٔ شیردهی از برخی غذاها دوری کند.
مادران وگنی که دوست دارند کودکانشان را وگن بزرگ کنند ولی بنا به دلایلی امکان شیر دادن ندارند، باید در مورد شیرهای جایگزین گیاهی موجود در بازار کشور خود تحقیق کنند.
نکتهٔ بسیار مهم این است که شیرهای گیاهی معمولی که در سوپرمارکت‌ها وجود دارند (شیر سویاِ، شیر بادام و غیره) به هیچ عنوان برای نوزادان مناسب نیستند و این شیرها را نباید در ماه‌های اول زندگی به نوزادان داد. به همین ترتیب، شیر لبنی (شیر گاو یا بز یا گوسفند) معمولی برای نوزادان مناسب نیست. چه بخواهید به کودکتان شیر لبنی بدهید و چه بخواهید شیر گیاهی بدهید، فقط و فقط باید از شیرهای خشک مخصوص نوزادان شیرخوار استفاده کنید. ساختار این شیرها مطابق با قابلیت هضم و نیازهای کودکان تغییر داده شده است و مکّمل‌های مورد نیاز به آنها افزوده شده است.
اینکه آیا شیرهای خشک گیاهی برای تغذیهٔ نوزاد مناسب‌اند بستگی به ساختار آنها دارد و باید با یک مشاور تغذیه که به تغذیهٔ گیاهی آشنایی دارد در این زمینه مشورت کرد. ممکن است برخی از پزشکان یا مردم به دیدهٔ منفی به شیرهای خشک مخصوص نوزادان که مثلاً از سویا درست شده‌اند نگاه کنند ولی بر اساس نتایج پژوهش آکادمی طب کودکان در آمریکا و همچنین یک پژوهش بین‌المللی دیگر، شیرهای مخصوص نوزادان که از سویا درست شده‌اند هم برای تغذیهٔ نوزادان مناسب‌اند.
توجه کنید که با این حال ممکن است همهٔ شیرهای خشک گیاهی گزینه‌های خوبی نباشند همانطور که ممکن است شیرهای خشک ساخته شده از شیر گاو گزینهٔ مناسبی نباشند. مثلاً ممکن است این شیرها شکر زیاد داشته باشند یا به اندازهٔ کافی امگا ۳ با زنجیرهٔ بلند (DHA) به آنها افزوده نشده باشد. همچنین، توجه کنید که این شیرهای خشک گیاهی لزوماً نباید از سویا باشند. در فرانسه شیرهای خشک مخصوص نوزادان هست که مادهٔ اصلی آنها بادام و برنج است و از روز اول تولد می‌توان آن را به نوزاد خوراند. شیرهای خشک دیگری هم هستند که مادهٔ اصلی آنها فقط برنج است.
همچنین، توجه کنید که این شیرها فقط برای کودکان وگن تولید نمی‌شوند. عدهٔ زیادی از نوزادان متولد شده از مادران همهچیزخوار هم وجود دارند که توانایی هضم شیر لبنی را ندارند یا مثلاً به پروتئین حیوانی آلرژی دارند. شیرهای خشک مخصوص نوزادان که از مواد گیاهی درست شده‌اند چیز عجیب و غریب و جدیدی نیستند و سال‌هاست که در خیلی از کشورها تولید می‌شوند و در همهٔ سوپرمارکت‌ها موجودند.
شروع با غذای کودک
نوزادان در ۴ تا ۶ ماه اول زندگی فقط باید از شیر مادر (یا شیر جایگزین) تغذیه کنند. پس از آن، شیر مادر یا جایگزین کافی نیست و باید به مرور از مقدار و وعده‌های شیر کم کرد و آن را با غذا جایگزین کرد طوری که کودک تا یک سالگی روزانه ۳٫۵ وعده غذا و فقط دو بار شیر مادر یا جایگزین بخورد. حداکثر از اول هفت ماهگی خوراندن غذای کودک را آغاز کنید. به تدریج از میزان شیر کاسته و به میزان غذا بیافزایید. ادامهٔ شیردهی (شیر مادر) حتی بعد از یک سالگی محاسنی برای کودک دارد. اینکه کودک تا چه زمانی باید شیر مادر را بخورد بستگی به خواست کودک و مادر دارد.
غذای کودک
انتقال از شیر به غذای کودک باید به تدریج صورت بگیرد تا کودک از نظر جسمی و روحی برای این تغییر آماده شود. به مادران وگن توصیه می‌شود که غذاهای کودک خود را خودشان در منزل و از مواد تازه آماده کنند تا بیشترین ویتامین و مواد معدنی به بدن کودک برسد.
برای جایگزین کردن وعده‌های شیر با وعده‌های غذا بعد از ۶ ماهگی از این الگو استفاده کنید:
۱- پورهٔ سبزیجات-سیب زمینی-غله: در ابتدا این پوره فقط از یک نوع سبزی پختهٔ پوره شده (مثلاً هویچ پختهٔ پوره شده) و روغن کتان که با DHA غنی شده است تشکیل می‌شود. این پوره را به مدت یک ماه به کودک بدهید و هر از چند گاهی نوع سبزی را عوض کنید مثلاً به جای هویچ از زردک یا سبزیجات دیگر استفاده کنید. پس از یک ماه، کمی سیب‌زمینی پخته و پوره شده به آن اضافه کنید و باز یک ماه به آن ادامه دهید. پس از اینکه کودک به آن عادت کرد، مقداری غله یا حبوبات پخته شدهٔ پوره شده به آن اضافه کنید. بدیهی است که می‌توانید هر بار پوره را با انواع متفاوتی از غلات یا حبوبات یا سبزیجات درست کنید مثلاً یک روز با عدس، یک روز با نخود... یک روز با ارزن، یک روز با گندم‌پرک، یک روز با جوپرک...
این پوره را باید در وسط روز و بین دو وعده شیر بدهید.
۲- پورهٔ میوه-غله: مدتی پس از آنکه با پورهٔ سبزیجات-سیب‌زمینی-غله شروع کردید، می‌توانید پیش از ظهر یا بعد از ظهر به کودک پورهٔ میوه-غله با کمی روغن کتان غنی شده با DHA یا فرنی بادام بدهید. چون کودک دیگر به خوردن پوره عادت دارد، لازم نیست پوره را در ابتدا با یک ماده درست کنید و از همان اول می‌توانید با غله و میوهٔ پوره شده شروع کنید.
۳- پورهٔ غلات: در قدم آخر، علاوه بر دو پورهٔ بالا، صبح یا شب یک پوره شامل شیر مخصوص نوزاد که از سویا درست شده و گندم آسیاب شده هم به کودکتان بدهید. همچنین، برای نمونه به جای این پوره می‌توانید از شیر جو که با کلسیم غنی شده است و گندم آسیاب شده و مقدار کمی موس بادام (بادام پوره شده) برای تهیهٔ این وعده استفاده کنید.
در سال‌های اخیر کتاب‌های زیادی مانند این کتاب منتشر شده‌اند که شامل دستورهای مختلف برای تهیهٔ پوره‌های مختلف برای کودکان گیاه‌خوارند.
در فاصلهٔ بین ده ماهگی و ۱۲ ماهگی کودکان معمولاً به خوردن غذاهای جامدی که بقیهٔ خانواده می‌خورد علاقه نشان می‌دهند. در این مرحله می‌توان کم کم و به حالت بازی تکه‌های خیلی ریز از غذای خانواده را در اختیار کودک گذاشت تا بجود. بعضی از کودکان از سنین کم‌تر به غذاهای خانواده علاقه نشان می‌دهند و دلیلی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. بهترین غذاها برای شروع با غذای جامد، میوه‌جات و سبزیجات له شده، برنج، نودل، توفو (یکی از محصولات سویا)، نخود و سیب‌زمینی پخته است. همچنین والدین می توانند هنگام پختن غذا و قبل از اضافه کردن نمک و ادویه‌جات مقدار کمی از غذا را برای کودک کنار بگذارند و برای امتحان کردن در اختیار کودک قرار بدهند.
خوراکی‌هایی مثل موز و بیسکویت سبوسدار گزینه‌های خوبی برای میان‌وعده‌اند ولی بیشتر کودکان ترجیح می‌دهند صبح‌ها و شب‌ها شیر (شیر مادر یا جایگزین) یا پوره بخورند.
تغذیهٔ وگن برای کودکان بعد از یک سالگی
بعد از یک سالگی به مرور زمان، کودکان هم به میز غذای خانواده می‌پیوندند و کم‌کم از همان غذاهایی را می‌خورند که بقیهٔ خانواده می‌خورد. در مورد تغذیهٔ وگن برای کودکان باید به نکات زیر توجه کرد (منبع):
- غذاها باید متنوع و مقوی باشند.
- غذاها باید انرژی کافی به بدن کودک برسانند.
- غذای کودکان وگن باید شامل پروتئین بیشتری باشد.
- کودکان تا ۲ سالگی به چربی بیشتری نیاز دارند و نباید مصرف چربی را برای آنها محدود کرد. (منبع)
- باید مراقب باشید ویتامین‌ها و مواد معدنی که در غذاهای گیاهی کم‌تر از غذاهای حیوانی وجود دارند به خوبی تامین شوند: ویتامین ب ۱۲، کلسیم، آهن، روی، ید، ویتامین ب ۲، ویتامین د و اسیدهای چرب امگا ۳ با زنجیرهٔ بلند (DHA).
تامین پروتئین بیشتر
پروتئین، نقش اساسی در رشد بازی می‌کند و باید در زمان کودکی و نوجوانی به آن توجه خاصی کرد. بهترین منابع پروتئین در تغذیهٔ گیاهی، حبوبات و سویاست ولی همهٔ مواد غذایی مقداری پروتئین دارند. برای اطلاعات بیشتر در مورد پروتئین به این صفحه مراجعه کنید:
چون جذب پروتئین گیاهی کم‌تر از پروتئین حیوانی است غذای کودکان وگن باید پروتئین بیشتری نسبت به غذای کودکان همهچیزخوار داشته باشد. بر اساس برخی منابع، مقدار پروتئین مصرفی در افراد وگن بزرگسال باید حدود ۱۰ درصد بیشتر از میزان توصیه شده برای افراد همهچیزخوار باشد ولی در مورد کودکان وگن این مقدار بیشتر است (منبع):
- میزان پروتئین در غذای کودکان یک و دو ساله باید یک سوم بیشتر از میزان توصیه شده برای کودکان همهچیزخوار باشد.
- میزان پروتئین در غذای کودکان بین دو تا شش سال باید یک چهارم بیشتر از میزان توصیه شده برای کودکان همهچیزخوار باشد.
- میزان پروتئین در غذای کودکان مدرسه‌ای باید بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بیشتر از میزان توصیه شده برای کودکان همهچیزخوار باشد.
تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی که در تغذیهٔ گیاهی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند:
- ویتامین ب ۱۲: ویتامین ب ۱۲ در غذاهای گیاهی وجود ندارد و خیلی مهم است که همهٔ افراد وگن، بزرگ یا کوچک آن را از طریق مکّمل دریافت کنند.
تامین ویتامین ب ۱۲ مخصوصاً در نوزادان و کودکان حیاتی است. جنین، ویتامین ب ۱۲ مورد نیاز خود را از بدن مادر می‌گیرد. بسیار مهم است که مادران وگن باردار مکّمل ویتامین ب ۱۲ مصرف کنند. بعد از تولد، نوزاد تا مدت محدودی می‌تواند از ذخیرهٔ ویتامین ب ۱۲ بدنش استفاده کند ولی بسیار مهم است که مادران وگن در دورهٔ شیردهی همچنان مکّمل ویتامین ب ۱۲ مصرف کنند تا نوزاد از طریق شیر ویتامین ب ۱۲ کافی دریافت کند. برخی از کارشناسان حتی به مادران وگن توصیه می‌کنند برای از بین بردن هر گونه احتمال کمبود ویتامین ب ۱۲، قبل از شیر دادن به نوزاد خود، چند قطره مکّمل ویتامین ب ۱۲ مایع روی نوک سینه‌های خود بچکانند. اگر نوزاد، شیر جایگزین مخصوص نوزاد می‌خورد این شیرها (چه لبنی و چه گیاهی) با ویتامین ب ۱۲ غنی می‌شوند و نیازی به مکّمل اضافه‌تر نیست. در مورد کودکانی که دیگر شیرخواره نیستند، می‌توانید مکّمل ویتامین ب ۱۲ را با غذای کودک مخلوط کنید و به آنها بخورانید. برای اطلاعات بیشتر در این مورد به این صفحه مراجعه کنید. - ویتامین د: مهم‌ترین منبع ویتامین د، آفتاب است. در کشورهایی مانند آلمان که در فصول سرد آفتاب کافی وجود ندارد توصیه می‌شود از هفتهٔ دوم تولد تا یک سالگی به نوزادان ۴۰۰ تا ۵۰۰ واحد بین‌المللی (E.) مکّمل ویتامین د خورانده شود. ویتامین د ۳ راحت‌تر از ویتامین د۲ در بدن جذب می‌شود. بیشتر مکّمل‌های ویتامین د ۳ حیوانی‌اند و از چربی پشم گوسفند گرفته می‌شوند ولی در سال‌های اخیر ویتامین د۳ گیاهی هم وجود دارد که از میکروارگانیسم‌هایی به نام لیچن گرفته می‌شود. برای آگاهی بیشتر در مورد ویتامین د به این صفحه مراجعه کنید.
- ید: کمبود ید حتی در همه‌چیزخواران بسیار شایع است. برای نمونه، یک چهارم مردم آلمان کمبود ید دارند. مهم‌ترین منابع ید ماهی، لبنیات، انواع جلبک‌ها و نمک یددار است. چون افراد وگن ماهی و لبنیات نمی‌خورند، می‌توانند ید مورد نیاز خود را از نمک یددار یا جلبک‌ها تامین کنند ولی در غذای نوزادان از نمک هم صرفنظر می‌شود. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ید مورد نیاز خود را از شیر مادر دریافت می‌کنند. برای همین لازم است مادران وگن در دورهٔ شیردهی به تامین ید توجه بیشتری داشته باشند و آن را از طریق خوردن مکّمل یا خوردن جلبک‌هایی مثل جلبک «نوری» تامین کنند. بعضی از شیرهای مخصوص نوزادان هم با ید غنی می‌شوند ولی در صورتی که کودک دیگر شیر نمی‌خورد می‌توان به پورهٔ غلات او مقداری جلبک نوری یا مکّمل ید افزود. باید روی مقدار ید افزودنی توجه خاص کرد چون مصرف بی‌رویهٔ ید پی‌آمدهایی دارد که حتی از پیامدهای کمبود ید بدترند. برای این کار با مشاور تغذیه مشورت کنید. برای آگاهی بیشتر در مورد تامین ید در تغذیهٔ گیاهی به این صفحه مراجعه کنید.
- اسیدهای چرب امگا ۳: نوزادان شیرخوار انواع چربی‌های امگا ۳ را از طریق شیر مادر یا شیر خشک جایگزین دریافت می‌کنند. برای همین لازم است مادران گیاه خوار و وگن مخصوصاً در دورهٔ بارداری و شیردهی توجه خاصی روی تامین اسیدهای چرب امگا ۳ با زنجیرهٔ بلند در تغذیه‌شان داشته باشند و اگر قبل از بارداری به این مسئله توجه نکرده‌اند، از زمان شروع بارداری، روغن‌های DHA-ی گرفته شده از ریزجلبک‌ها را به برنامهٔ روزانه‌شان اضافه کنند. در مورد نوزادان و کودکان وگن غیر شیرخوار یا در حال گرفته شدن از شیر، مقداری روغن کتان یا روغن کلزای غنی شده با DHA که از جلبک‌های ریز گرفته شده‌اند به پوره‌ها اضافه کنید تا هم اسیدهای چرب امگا ۳ با زنجیرهٔ کوتاه و هم اسیدهای چرب امگا ۳ با زنجیرهٔ بلند به اندازهٔ کافی به بدن نوزاد یا کودک برسد. روغن‌های DHA-ی گیاهی به صورت فله‌ای یا کپسول هم در بازار وجود دارند و می‌توانید هر روز چند قطره از آنها را روی غذا یا پورهٔ کودک بچکانید. این کار را در سال‌های آینده و برای همیشه ادامه دهید. برای آگاهی بیشتر در این مورد به این صفحه مراجعه کنید.
- آهن: آهن غیر هِم (گیاهی) به خوبی آهن هِم (آهن حیوانی) در بدن جذب نمی‌شود ولی جای نگرانی نیست. با کمی برنامه‌ریزی می‌توان آهن مورد نیاز بدن نوزادان و کودکان را تامین کرد. نوزادان شیرخوار، آهن مورد نیاز خود را از شیر مادر یا شیر جایگزین به دست می‌آورند. در مورد کودکانی که پوره می‌خورند از غذاهای گیاهی که آهن بیشتری دارند استفاده کنید مثل ارزن، جوپرک، تخم کدو و غیره که در آب خیسانده یا پخته شده باشد. بعد از دادن این غذاها به کودک، به او آب‌میوه‌هایی با ویتامین سی بالا مثل آب پرتقال بدهید تا آهن به خوبی جذب شود. برای آگاهی بیشتر در مورد تامین آهن در تغذیهٔ گیاهی به این صفحه مراجعه کنید.
- کلسیم: خیساندن در آب یا پختن سبب می‌شود کلسیم موجود در بیشتر منابع غذایی بهتر جذب بدن شود. موس بادام (فرنی بادام)، نخود پخته، رازیانهٔ پخته و آب معدنی با کلسیم بالا بهترین منابع برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن کودکان‌اند. برای آگاهی بیشتر در مورد تامین کلسیم در تغذیهٔ گیاهی به این صفحه مراجعه کنید.
- روی: پختن مواد غذایی و مصرف آنها با مواد اسیددار (مثل رب گوجه‌فرنگی، آب‌لیمو و غیره) باعث می‌شود جذبِ روی از این غذاها در بدن بیشتر شود. منابع خوب برای روی، حبوبات و غلات سبوس‌دارند مثل عدس، جو، آمارانت (نوعی غله)، بادام هندی. برای آگاهی بیشتر در مورد تامین روی در تغذیهٔ وگن به این صفحه مراجعه کنید.
بهترین کار، یک شروع خوب است!
لازم به گفتن نیست داشتن یک تغذیهٔ سالم و تا جای ممکن دوری از غذاهای آماده و پردازش شده، به منزلهٔ یک شروع خوب برای یک زندگی سالم است. بدون شک تغذیهٔ گیاهی برای کودکان می‌تواند والدین را با چالش‌هایی مواجه کند ولی اگر والدین بتوانند یک تغذیهٔ گیاهی (یا تا حدود زیادی گیاهی) سالم برای فرزندانشان فراهم کنند، شانس آنها برای یک زندگی سالم‌تر در همهٔ دوره‌های زندگی را افزایش می‌دهند. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، کودکان وگن نسبت به کودکان همهچیزخوار شاخص تودهٔ بدنی (BMI) کم‌تر و کلسترول کم‌تری دارند. همچنین، بر اساس پژوهش‌ها، احتمال بروز دیابت و بیماری‌های قلبی در افراد وگن ۲۰ تا ۲۵ درصد کم‌تر از سایر افراد است.
با این حال، بدیهی است که هر نوع تغذیهٔ گیاهی برای کودکان مناسب نیست و این تغذیه تنها در صورتی می‌تواند نتایج مثبت بدهد که به تامین تمام مواد ذکر شده در بالا توجه شود. توجه کنید که کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی و چربی‌ها در زمان کودکی تاثیرات مخرب بیشتری دارد.
آزمایش سالانهٔ خون را فراموش نکنید
برای اینکه مطمئن باشید همهٔ مواد، ویتامین‌ها و موادمعدنی به اندازهٔ کافی به بدن کودکتان می‌رسد سالی یک بار آزمایش خون بدهید.
برای تست ویتامین ب ۱۲ به موارد ذکر شده در این صفحه دقت کنید.
یک مشاور تغذیهٔ خوب انتخاب کنید
این صفحه شامل اطلاعات عمومی در بارهٔ تغذیهٔ وگن برای کودکان بود. با این وجود بهتر است یک کارشناس تغذیهٔ خوب و مطلع از تغذیهٔ وگن برای کودکان در کنار خود داشته باشید. همچنین، فورم‌ها و وب‌سایت‌هایی هستند که در آنها والدین کودکان وگن با هم تبادل نظر و تجربه می‌کنند. برخی از کارشناسان تغذیه حتی تلفنی یا از طریق ایمیل یا اسکایپ در این زمینه مشاوره می‌دهند. بسته به اینکه کجا زندگی می‌کنید حتماً با جستجو در گوگل می‌توانید این افراد را پیدا کنید و سوالات خود را از آنها بپرسید.
بیشتر قسمت‌های این مقاله، از مقالهٔ سازمان آلبرت شوایتزر در مورد تغذیهٔ وگن برای کودکان گرفته شده است.