کبوترهای شهری

وضعیت کبوترهای شهری و کنترل جمعیت آنها

کبوترها از هزاران سال پیش توسط بشر برای گوشت، پر و تخمشان پرورش داده شده‌اند. کبوترها پرندگان تک‌همسری‌اند و به خانه و خانوادهٔ خود بسیار علاقه‌مند و پایبندند و هر جا باشند سعی می‌کنند خودشان را به خانه و خانواده‌شان برسانند. بشر از همین ویژگی آنها نهایت (سو) استفاده را کرده است. از زمان‌های دور در برخی از نقاط دنیا، پرورش کبوترهای به اصطلاح نامه‌بر مرسوم بوده است و متاسفانه هنوز هم در برخی از کشورها، سالانه مسابقات بزرگ کبوترهای نامه‌بر برگزار می‌شوند، مسابقاتی که در آنها هزاران پرنده باید مسافت‌های بسیار طولانی را بپیمایند طوری که تعداد زیادی از آنها دچار سوانح می‌شوند یا راه را گم می‌کنند و هرگز به مقصد نمی‌رسند. همچنین، استفاده از کبوترهای سفید مخصوص مراسم عروسی هنوز در بسیاری از نقاط دنیا رایج است، کبوترانی که به رسم «صلح» و «شادی» توسط عروس و داماد «آزاد» می‌شوند و گاهی گم می‌شوند. چه کبوتران نامه‌بر و چه کبوتران عروسی گم شده یا توسط پرندگان شکارچی کشته می‌شوند یا از بیماری و گرسنگی می‌میرند چون یاد نگرفته‌اند که مستقل زندگی کنند.  آنهایی که زنده می‌مانند به جمعیت کبوتران شهری می‌پیوندند. به این ترتیب، هم در نتیجهٔ زاد و ولد کبوتران شهری و هم پیوستن کبوتران گم شدهٔ جدید به این دسته‌ها، جمعیت کبوترها در برخی شهرها مرتب افزایش پیدا می‌کند. این رشد جمعیت مخصوصاً در کشورهای اروپایی بسیار چشمگیر است و این انفجار جمعیت، معمولاً بهای گزافی را بر این حیوانات تحمیل می‌کند: آنها غذای کافی ندارند و غذایی هم که پیدا می‌کنند باقیماندهٔ غذای آدم‌ها مانند سیب‌زمینی سرخ کرده یا خرده‌نان است که برای آنها مناسب نیست و سیستم ایمنی آنها را ضعیف می‌کند و از طرف دیگر، برخی از مردم به چشم آفت به آنها نگاه می‌کنند و با حمایت از آنها مخالف‌اند چون فضولات آنها را عامل بیماری و کثیفی می‌دانند. این در حالی است که کبوترها بیشتر از سایر حیوانات و پرندگان ناقل بیماری نیستند و بر خلاف تفکر رایج در برخی نقاط دنیا، بیماری‌ خاصی که توسط کبوترها به انسان منتقل شود وجود ندارد.

برای حمایت از این حیوانات مظلوم واقع شده، در اکثر شهرها با جمعیت زیاد کبوتر، فعالان حقوق حیوانات در صدد رسیدگی به وضعیت این پرندگان و کاهش جمعیت آنها به دور از خشونت‌اند. آنها در برخی برج‌های خاص برای کبوترها لانه‌سازی می‌کنند و به صورت روزانه به آنها غذارسانی می‌کنند و لانه‌ها را تمیز می‌کنند و از طرف دیگر، موقع تخم‌گذاری، بیشتر تخم‌ها را از لانه‌ها بر می‌دارند و با تخم‌های مصنوعی جایگیزین می‌کنند (معمولاً در هر لانه یک تخم را باقی می‌گذارند و بقیه را جایگزین می‌کنند). به این ترتیب، غریزهٔ نشستن روی تخم کبوترها ارضا می‌شود ولی چون بیشتر تخم‌ها تبدیل به جوجه نمی‌شوند، جمعیت کبوترها افزایش پیدا نمی‌کند.

هر کبوتر بالغ باید روزانه ۴۰ گرم غذای مناسب بخورد تا سالم بماند (۱ کیلوگرم غذا برای ۲۵ کبوتر کافی است). در صورت مصرف غذای سالم، فضلهٔ کبوترها فضلهٔ سفید آبکی نخواهد بود بلکه سفت خواهد بود. این فضله می‌تواند به عنوان کود کشاورزی یا باغذاری مصرف شود.

غذاهای مناسب برای کبوترها عبارتند از: گندم، چاودار، ذرت، گندم آونا (avena)، گندم آلمانی، جو، ارزن، بذر کتان، مغز تخم آفتابگردان، دانهٔ گلرنگ، عدس خام، نخودفرنگی خشکانده شده...

همچنین، شن و ماسه‌های مخصوصی وجود دارند که می توان به غذای کبوترها اضافه کرد. این شن‌ها و ماسه‌های مخصوص که ترکیبات مختلف دارند، شامل تمام مواد معدنی‌اند که کبوترها برای رشد، سم‌زدایی، رسیدن به سیستم ایمنی بالا و غیره نیاز دارند.