- توضیحات
- نوشته شده توسط: تالین ساهاکیان
فیلم «اوجا» (Okja)
اوجا فیلمی داستانی- تخیلی است که بسیاری از قسمتهایش بد جوری واقعی و آشناست:
شرکت «میرندو»، یک شرکت مدرن کشاورزی در آمریکا، مانند بسیاری از شرکتهای مشابه، از تغییرات ژنتیکی در محصولات کشاورزی و حیوانات پرورشی خود استفاده میکند. مدیر جدید شرکت، لوسی، تصمیم میگیرد برای بهبود بخشیدن به تصویر مخدوش شرکت در ذهن عموم مردم، ۲۶ بچه خوک را که در آزمایشگاههای ژنتیک خود «تولید» کرده است به عنوان محصولات طبیعت معرفی کند و هر کدام از آنها را به مزرعهای در یک کشور دوردست بفرستد تا به مدت ۱۰ سال در آنجا زندگی و رشد کنند. او برای استفادهٔ بهینهٔ تبلیغاتی، حتی مسابقهای بین این ۲۶ خوک ترتیب میدهد و اعلام میکند که در این مدت وضعیت رشد خوکها را از دور زیر نظر میگیرد و در پایان ده سال، بهترین خوک پرورش یافته را به عنوان برندهٔ مسابقه اعلام میکند. او ادعا میکند که این خوکها که بسیار بزرگتر ازخوکهای متعارفاند و رنگ آنها بر خلاف خوکهای پرورشی صورتی، خاکستری است و صورتشان بیشباهت به اسب آبی نیست، آسیب بسیار کمتری به محیط زیست میزنند، فضولات بسیار کمتری دارند و گوشتشان فوقالعاده خوشمزه است. هدف او از فرستادن خوکها به محیطهای طبیعی درچهارگوشهٔ کرهٔ زمین آن است که به مصرف کنندگان این احساس را بدهد که شرکت میرندو محصولاتی تولید میکند که با طبیعت کاملاً عجیناند.
«اوجا»، یکی از این خوکها، به پیرمردی که همراه نوهٔ چهار سالهاش، «میجا»، در جایی کوهستانی و دورافتاده در کرهٔ جنوبی زندگی میکند سپرده میشود. اوجا و میجا ۱۰ سال تمام را با هم میگذرانند و تبدیل به دوستهای جداییناپذیر میشوند. میجا از اینکه قرار است اوجا در پایان از کشتارگاه سر در بیاورد چیزی نمیداند. با سپری شدن ۱۰ سال، شرکت میرندو که مرتب گزارشها و عکسهای اوجا را از دور دریافت میکند، تصمیم میگیرد این خوک عظیمالجثه را به نیویورک بیاورد، روی او آزمایش کند، اجازه دهد چند نفر قسمت خیلی کوچکی از گوشت او را بچشند، سپس او را به عنوان برندهٔ مسابقه اعلام کند و پس از آنکه کارشان با او تمام شد او را به کشتارگاه بفرستد.
پس از آنکه شرکت میرندا اوجا را با خود میبرد، میجا تصمیم می گیرد به هر قیمتی شده دوستش را نجات دهد. بقیهٔ داستان، ترکیبی جالب از تلاش بیوقفه و ماجراجوییهای طنزآلود دخترک برای نجات دوست بیبدیلش و آشنایی او با تعدادی از اعضای «گروه آزادیبخش حیوانات» است که در تلاشاند خشونت و رازهای پشت پردهٔ شرکت میرندو را برای عموم فاش کنند.
اوجا در نهایت از کشتارگاه سر در میآورد ولی میجا موفق میشود در آخرین لحظه او را به قیمت یک خوک طلای کوچک که ارثیهٔ پدر و مادرش است بخرد!
«اوجا» یک فیلم داستانی علمی- تخیلی است با صورت حیوانی که محصول افکتهای دیجیتال است و با این حال، در چند میلیمتری واقعیت سیر میکند، نزدیکی بسیار محسوسی که نویسنده، «جان رانسون»، و کارگردان، «بونگ جون هو»، آن را ماهرانه ترتیب دادهاند:
شباهتها از نام شرکت مدرن کشاورزی شروع میشود: شباهت اسمی «میرندو» به «مونسانتو»، شرکت بدنام مدرن کشاورزی با «آفرینش» های ژنتیکی، مسلماً یک تصادف نیست.
ایجاد تغییرات ژنتیکی در حیوانات برای «مقرون به صرفهتر» کردن پرورش آنها هم چیز جدیدی نیست. در آزمایشگاههای چهار گوشهٔ دنیا مرتب تلاشهایی برای تولید حیوانات پرورشی «مطلوبتر» (صد البته از نظر انسان) انجام میشود: حیوانات بدون شاخ، حیواناتی که گوشتشان مزهٔ بهتری بدهد، حیواناتی که آنقدر سریع چاق بشوند که زیر وزن رکوردیشان خم بشوند، حیواناتی که تخم بیشتر و بیشتری بگذارند، حیواناتی که کمتر غذا بخورند و متان کمتری تولید کنند، حیواناتی که فرزندان بیشتر به دنیا بیاورند.. این لیست بسیار طولانی است ولی بد نیست بدانیم که بسیاری از حیوانات پرورشی که در همین لحظه در دامداریها ایستادهاند، به نوعی دستکاری شدهاند.
در دقایق پایانی فیلم، شباهتها به دنیای واقعی به اوج خود میرسند: در کشتارگاه به نمایش گذاشته شده در فیلم اگر چه خوکها بزرگتر از خوکهای واقعی کنونیاند ولی آنچه در کشتارگاه اتفاق میافتد از آنچه در همین لحظه در هزاران کشتارگاه در دنیا اتفاق میافتد، مو نمیزند. این به آن علت است که آقای «بونگ جون هو» قبل از تولید این قسمت از کشتارگاهی در ایالت کلورادو بازدید کرده بود. بعد از نمایش فیلم او در مصاحبهای گفته بود این تجربه و بوی کشتارگاه او را رها نمیکند...
شباهت محسوس دیگری که بین فیلم اوجا و دنیای واقعی وجود دارد این است که نه در دنیای اوجا و نه در دنیای واقعی، برای حیوانات پرورشی عدالتی وجود ندارد. فیلم، در پایان بیننده را با یک چشم خندان و یک چشم گریان به حال خود می گذارد، آسودگی و شادی از اینکه اوجا از کشتارگاه نجات مییابد و یادآوری این نکته که هر روز میلیونها «اوجا»-ی دیگر در این چرخهٔ خشونت و رنج قدم به قدم به طرف جایگاه مرگ هل داده میشوند...
اوجا، داستان «غذای» ماست. فیلمی که بسیاری از پرسشهای ممنوعه و نامحبوب را به صورت ضمنی میپرسد و مرزهای ما را به چالش میکشد. واقعاً چه چیزی به ما این اجازه را میدهد که طبیعت را چنین زشت به مضحکه بگیریم و حقوق موجودات دیگر را چنین ناجوانمردانه زیر پاهایمان له کنیم؟
پاورقی: فیلم اوجا را میتوانید در نتفلیکس ببینید.